Bliżej funduszy

Wiele ostatnio słyszy się o Funduszach Europejskich - inaczej zwanych też unijnymi lub strukturalnymi środkami pomocowymi. Stąd wiele osób, w tym także i studenci, zaczyna żywo interesować się tematyką Funduszy Europejskich. Podstawowe pytania dotyczą tego czym są fundusze, kto może skorzystać z tych środków, jakie instytucje odpowiadają za ich przydział oraz gdzie szukać aktualnych informacji o dotacjach unijnych.

Co to są Fundusze Europejskie?

Fundusze Europejskie to, najprościej rzecz ujmując, unijne pieniądze przyznawane w ramach polityki regionalnej i polityki spójności Unii Europejskiej. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny oraz Fundusz Spójności dotują projekty głównie z zakresu infrastruktury technicznej oraz rozwoju społeczeństwa najbiedniejszych regionów oraz krajów członkowskich UE. Środki unijne przeznaczone są na wsparcie infrastruktury m. in. z zakresu transportu, sektora oświaty, zdrowia, turystyki i kultury, ale również i przedsiębiorców. Duża część środków trafia także na podnoszenie kwalifikacji społeczeństwa, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez kursy, szkolenia, czy studia podyplomowe. Fundusze Europejskie dotują zatem niemal każdą dziedzinę codziennej egzystencji, tak by pomóc rozwijającym się społeczeństwom i ich gospodarkom osiągnąć wysoki poziom i jakość życia.

W jaki sposób przyznawane są Fundusze Europejskie?

Obecnie, wsparcie finansowe można otrzymywać w ramach unijnych dotacji na lata 2007-2013 przyznawanych w ramach 5 krajowych programów operacyjnych i 16 regionalnych programów operacyjnych. Krajowe programy operacyjne, jak sama nazwa wskazuje, dotują różnorodne przedsięwzięcia na poziomie krajowym, natomiast 16 programów regionalnych wspiera projekty na poziomie 16 polskich województw. Wśród krajowych programów wyróżniamy:

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko - dotuje projekty z zakresu krajowej infrastruktury i ochrony środowiska, w tym: budowę autostrad, lotnisk, czy inwestycji w alternatywne sposoby pozyskiwania energii;

Program Operacyjny Kapitał Ludzki - dotuje projekty z zakresu polityki społecznej, w tym inwestycje w kadrę na rynku pracy, przeciwdziałanie bezrobociu, patologiom społecznym i inne;

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka - dotuje projekty z zakresu szeroko rozumianej innowacyjności, obejmują one wsparcie dla przedsiębiorstw, instytucji otoczenia biznesu oraz jednostek naukowych;

Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej - dotuje projekty z zakresu rozwoju infrastruktury i informatyzacji 5 najbiedniejszych województw Polski, tzw. pasa wschodniego, tj.: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego, świętokrzyskiego i podkarpackiego.

Program Operacyjny Pomoc Techniczna - dotuje projekty z zakresu promocji i wdrażania programów operacyjnych, jak kampanie reklamowe w radio i telewizji, czy też inne akcje informacyjne o tematyce funduszy.

Z kolei wśród 16 regionalnych programów operacyjnych wyróżniamy m. in.: Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Śląskiego, Małopolski Regionalny Program Operacyjny, Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego i inne odpowiadające innym polskim województwom. Regionalne programy operacyjne dotują głównie projekty rozwijające infrastrukturę drogową, kanalizacyjną, komunikacyjną, zdrowia, oświaty lub kultury konkretnych polskich regionów.    

Kto może skorzystać z Funduszy Europejskich?

Z Funduszy Europejskich może skorzystać teoretycznie każdy. Istnieją dwie możliwości uzyskania wsparcia. Pierwsza polega na napisaniu i złożeniu wniosku o dotację w postaci określonego projektu przez osobę prawną (np. jednostkę samorządu terytorialnego, fundację, wyższą uczelnię) lub przedsiębiorcę. Druga możliwość, z kolei, polega na bezpośrednim uczestnictwie przez konkretną osobę fizyczną (np. uczestnika szkolenia odnośnie założenia własnej firmy albo słuchacza studiów podyplomowych) w działaniach danego projektu. W przypadku składania projektów należy pamiętać, iż mamy zawsze do czynienia z procedurą konkursową, czyli po złożeniu wniosku o dotację musimy przejść najpierw procedurę oceny formalnej i merytorycznej danego projektu. Dopiero później, po pozytywnej weryfikacji, otrzymujemy pieniądze unijne. W przypadku osób fizycznych, o uczestnictwie w określonym projekcie decydują instytucje składające taki projekt. Należy się zatem skontaktować z konkretną instytucją i zapoznać się ze sposobem rekrutacji do udziału w danym przedsięwzięciu. Zachęcamy także do śledzenia strony www.inwestycjawkadry.pl, na której są zamieszczone oferty szkoleń, kursów oraz studiów podyplomowych finansowanych ze środków unijnych. 

Gdzie znaleźć informację o instytucjach wdrażających środki unijne i aktualne wiadomości o Funduszach Europejskich?     

Instytucjami zarządzającymi środkami unijnymi jest Ministerstwo Rozwoju Regionalnego oraz zarządy wszystkich polskich województw. To te instytucje negocjowały z Komisją Europejską warunki otrzymania przez Polskę lub poszczególne jej regiony pieniędzy unijnych. Dodatkowo istnieje szereg jednostek organizacyjnych, które są w centrum zainteresowania tych co chcą bezpośrednio pozyskiwać środki unijne. Mowa o instytucjach prowadzących procedury konkursowe w ramach wyboru projektów dofinansowanych z Funduszy Europejskich oraz wdrażających te środki, jak np.: urzędy marszałkowskie czy też wojewódzkie urzędy pracy. Warto podkreślić, że oprócz wyżej wymienionych instytucji publicznych, istnieją też instytucje specjalnie tworzone na potrzeby wdrażania unijnych pieniędzy, jak np.: Śląskie Centrum Przedsiębiorczości będące instytucją dysponującą funduszami unijnymi dla przedsiębiorców w województwie śląskim. Aktualna baza wszystkich instytucji zajmujących się obsługą klienta w zakresie informowania i wdrażania unijnych środków w ramach 5 krajowych programów operacyjnych znajduje się na stronie www.blizejfunduszy.eu w multimedialnej prezentacji „Fundusze Europejskie - jak się w tym odnaleźć?".  

Prócz tego, aktualne informacje na temat Funduszy Europejskich znajdują się na stronie  rządowej www.funduszeeuropejskie.gov.pl

Zachęcamy również do odwiedzania stron internetowych powstających w ramach projektów promujących wykorzystywanie unijnych środków na lata 2007-2013, a w tym strony projektu „Bliżej Funduszy" - www.blizejfunduszy.eu    

W kolejnym artykule zostaną zawarte informacje na temat Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki - jego priorytetów, poszczególnych działań, instytucji wdrażających i beneficjentów ostatecznych.

Aleksandra Kot
Fundacja Viribus Unitis