Opis
Między 27 a 31 marca Centrum Sztuki Filmowej zaprasza na „Zakazany seans filmowy”
Podczas przeglądu pokażemy filmy, które bardzo rzadko były pokazywane na polskich ekranach. Część z nich nie trafiła do kin ze względu na polityczny wydźwięk, inne miały kłopoty z cenzurą obyczajową. Pretekstem do zorganizowania przeglądu było wydanie książki Anny Misiak „Kinematograf kontrolowany”. Książki, która jest jedną z niewielu pozycji, które opisują nie tylko mechanizmy działania cenzury politycznej, ale i kłopoty filmów z – nie zawsze oficjalną – cenzurą obyczajową. Książkę będzie można kupić podczas trwania przeglądu w CSF.
Partnerzy: Czeskie Centrum, Instytut Goethego
Patroni medialni: Ultramaryna, Stopklatka
27.03. wtorek
18.00 Uroczyste otwarcie przeglądu „Zakazany seans filmowy”
„Prawo i bezprawie cenzury w PRL” wykład Andrzeja Sznajdera z IPN
„Długa noc”, reż. Janusz Nasfeter, 1967 – najdłużej przetrzymywany przez cenzurę film w historii polskiego kina
Jest rok 1943, miasteczko na wschodzie Polski. Ślusarz Korsak, w tajemnicy przed sąsiadami, przechowuje u siebie Żyda. W miasteczku zostaje ogłoszony stan wyjątkowy, tak zwana „szpera”, przeszukiwane są wszystkie domy, mieszkańcy są terroryzowani i zastraszani, dochodzi do brutalnych starć. Rodzina Piekarczyków – główni bohaterowie filmu – stają przed moralnym wyborem: ocalić siebie czy swoje ideały.
Film Nasfetera miał swoją premierę w wyjątkowo ciężkim czasie. Polską wstrząsały już niepokoje ’68 roku, a podejmujący temat antysemityzmu film Nasfetera był po prostu niewygodny. Zatrzymany przez cenzurę trafił od razu na półki, gdzie przeleżał niemal 30 lat.
19.30 „Erotikon”, reż. Gustav Machatý, 1929
Słynny, powstały w Czechach, niemy film, który dziś bulwersuje chyba już tylko tytułem. Obraz przeszedł do legendy dzięki swoim – szokującym w latach 20. – scenom miłosnym i pozbawionej taboo historii obyczajowej. Film został zapomniany i przez długie lata nie interesowano się jego losem, ale w latach 80. odnaleziono w Czechach jego kopię i o Machatym znów zrobiło się głośno. Po latach film zachwycił widzów przede wszystkim otwartością przekazu i - ku zaskoczeniu tych, którzy szukali wyłącznie sensacji - filmową urodą.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
28.03. środa
19.30 „Ekstaza”, reż. Gustav Machatý, 1933
Erotyczna, zmysłowa „Ekstaza” to pierwszy w dziejach film, w którym mogliśmy zobaczyć kobietę przeżywającą orgazm na ekranie (w 1933 roku!). Kamera najeżdża na twarz młodziutkiej Hedy Kiesler (znanej później jako Heda Lamarr) dokładnie w momencie, gdy malują się na niej paroksyzmy rozkoszy. „Ekstaza” opowiadająca o sfrustrowanej seksualnie kobiecie (ma męża impotenta) obfitowała jeszcze w wiele innych wywołujących poruszenie scen: z Kiesler pływającą nago w jeziorze czy nago biegającą po lesie, nie mówiąc o ujęciach przedstawiających kopulujące konie.
Film miał masę kłopotów z cenzorami (pierwsza kopia, która trafiła do USA, została spalona), ale także z mężem Kiesler, austriackim milionerem daremnie starającym się o to, by nie dopuścić do rozpowszechniania „Ekstazy”.
„13 momentów które wstrząsnęły kinem”, „Przekrój” 2007
Przeciwko pokazywaniu „Ekstazy” na festiwalu w Wenecji protestował sam papież Pius XI. Film jednak pokazano, a nawet jury przyznało mu nagrodę za reżyserię.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
28.03. środa
17.30 „Gwiazdy na czapkach”, reż. Miklós Jancsó, 1967
Film powstał w koprodukcji radziecko-węgierskiej i od razu wywołał burzę. Wydawało się, że jego tematyka doskonale przystaje do obowiązującej doktryny politycznej, ale pozory szybko prysły. Miklos Janso zrealizował film o wydarzeniach 1918 roku i o walkach Armii Czerwonej z białogwardzistami. Pokazał Węgrów, którzy - wcieleni wbrew swojej woli do armii radzieckiej – nie chcą walczyć za idee, w które nie wierzą i które są im obce. Ciekawy formalnie, poetycki, ale przede wszystkim odważny politycznie film Węgra został zatrzymany przez cenzurę i przez długie lata nie można go było pokazywać w krajach bloku socjalistycznego.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
29.03. czwartek
18.00 „Bestia”, reż. Walerian Borowczyk, 1975
Walerian Borowczyk w oczach wielu krytyków uchodzi za jednego z najbardziej skandalizujących reżyserów urodzonych w Polsce. Jego filmy powstawały przede wszystkim we Francji, choć jeden z najsłynniejszych – „Dzieje grzechu” (1975) – to film w pełni polski. Początkowo Borowczyk nie chciał pracować jako reżyser filmów fabularnych – projektował plakaty filmowe i realizował krótkie animacje.
Wśród jego filmów fabularnych największa popularność zdobyły jednak filmy, które powszechnie uznawano za obrazoburcze i niemoralne. Najsłynniejszy z nich - „Bestia” - to utrzymana w konwencji onirycznej baśni opowieść o legendarnym potworze, który napada na niewinne dziewczyny. „Bestia” jest połączeniem romansu i horroru, zabarwiona niespotykaną na owe czasy dawką erotyzmu.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
19.30 „Grzesznica”, reż. Willi Forst, 1951
„Grzesznica” Willy'ego Forsta natychmiast po premierze wzbudziła w Niemczech Zachodnich ogólnonarodową debatę na temat wolności w sztuce. Tłumy (głuche zresztą na wezwania przedstawicieli Kościołów, aby film bojkotować) masowo napierały na kina, w których można było film oglądać. Dochodziło ponoć nawet do bijatyk. A wszystko za sprawą króciutkiej sceny nagości w dość niewinnym filmie o miłości prostytutki do schorowanego malarza.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
30.03. piątek
18.30 „Droga do zdrowia i piękna”, reż. Wilhelm Prager, 1925
Szczególne miejsce w historii filmów „na cenzurowanym” zajmuje kino niemieckie, a w szczególności filmy edukacyjne. Droga do zdrowia i piękna w reżyserii Wilhelma Pragera (1925) to obraz będący pochwałą… ruchu nudystycznego. W filmie zagrali gimnastycy i tancerze, a założeniem było beztroskie opiewanie aseksualnego piękna harmonijnie zbudowanego ciała. Film był prawdziwym przebojem niemieckich kin okresu międzywojennego, ale dziś trudno pozbyć się wrażenia, że pomiędzy pięknymi kadrami przemycane są treści nazistowskie.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
20.30 „Opowieści niemoralne”, reż. Waldemar Borowczyk, 1974
Niezwykle wysmakowane plastycznie, a jednocześnie krwawe i nasycone seksem cztery historie miłosne, których bohaterkami jest m.in. Lukrecja Borgia. Film był zakazany we Francji, ale trafił do kin po protestach prominentnych osób i elit intelektualnych. Obraz został uhonorowany Le Prix de l'Age d'Or - nagrodą Królewskiego Archiwum Filmowego Belgii.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
31.03. sobota
17.30 Zakazany seans filmowy - uroczyste zamknięcie. Potyczki z cenzurą komentuje felietonista Michał Ogórek
„Dreszcze”, reż. Wojciech Marczewski, 1981
Dreszcze to najciekawszy film Wojciecha Marczewskiego, obnażający mechanizmy fascynacji systemem, a jednocześnie kreślący przerażający portret epoki rządzonej poprzez terror i nieludzką ideologię. Akcja filmu toczy się w 1955 roku. Trzynastoletni Tomek, którego ojciec przebywa w więzieniu, zostaje wysłany na obóz harcerski, gdzie ma przejść reedukację. Chłopak nie potrafi odnaleźć samego siebie – z jednej strony brzydzi się systemem i otaczającą go rzeczywistością, z drugiej nie potrafi oprzeć się urokowi druhny i „urokowi” idei socjalistycznych, w które dziewczyna ślepo i bezkrytycznie wierzy.
Srebrny Niedźwiedź na XXXII Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie, nagrody Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyki Filmowej (FIPRESCI) i Międzynarodowego Stowarzyszenia Kin Artystycznych (CICAE) i wiele, wiele innych.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
19.30 „Jak żyć”, reż. Marcel Łoziński, 1977
Wakacyjny obóz szkoleniowy dla młodych małżeństw, członków ZSMP. Organizowany jest konkurs "Wzorowa rodzina". Jurorzy są anonimowi, przebieg rejestruje kamera filmowa. Codziennie ogłaszane są punkty, jakie poszczególne małżeństwa zdobywają. Schematycznie przeprowadzane egzaminy z wiedzy politycznej, przesłuchiwania dzieci, podpatrywanie, ingerencje w sprawy osobiste i dryl organizacyjny rodzą konflikty, demaskują metody kierownictwa obozu, ujawniają prawdziwe postawy i charaktery.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
Podczas przeglądu będzie można kupić książkę Anny Misiak „Kinematograf kontrolowany” wydawnictwo Universitas
Karnet na wszystkie filmy przeglądu: 36 zł
Podczas przeglądu pokażemy filmy, które bardzo rzadko były pokazywane na polskich ekranach. Część z nich nie trafiła do kin ze względu na polityczny wydźwięk, inne miały kłopoty z cenzurą obyczajową. Pretekstem do zorganizowania przeglądu było wydanie książki Anny Misiak „Kinematograf kontrolowany”. Książki, która jest jedną z niewielu pozycji, które opisują nie tylko mechanizmy działania cenzury politycznej, ale i kłopoty filmów z – nie zawsze oficjalną – cenzurą obyczajową. Książkę będzie można kupić podczas trwania przeglądu w CSF.
Partnerzy: Czeskie Centrum, Instytut Goethego
Patroni medialni: Ultramaryna, Stopklatka
27.03. wtorek
18.00 Uroczyste otwarcie przeglądu „Zakazany seans filmowy”
„Prawo i bezprawie cenzury w PRL” wykład Andrzeja Sznajdera z IPN
„Długa noc”, reż. Janusz Nasfeter, 1967 – najdłużej przetrzymywany przez cenzurę film w historii polskiego kina
Jest rok 1943, miasteczko na wschodzie Polski. Ślusarz Korsak, w tajemnicy przed sąsiadami, przechowuje u siebie Żyda. W miasteczku zostaje ogłoszony stan wyjątkowy, tak zwana „szpera”, przeszukiwane są wszystkie domy, mieszkańcy są terroryzowani i zastraszani, dochodzi do brutalnych starć. Rodzina Piekarczyków – główni bohaterowie filmu – stają przed moralnym wyborem: ocalić siebie czy swoje ideały.
Film Nasfetera miał swoją premierę w wyjątkowo ciężkim czasie. Polską wstrząsały już niepokoje ’68 roku, a podejmujący temat antysemityzmu film Nasfetera był po prostu niewygodny. Zatrzymany przez cenzurę trafił od razu na półki, gdzie przeleżał niemal 30 lat.
19.30 „Erotikon”, reż. Gustav Machatý, 1929
Słynny, powstały w Czechach, niemy film, który dziś bulwersuje chyba już tylko tytułem. Obraz przeszedł do legendy dzięki swoim – szokującym w latach 20. – scenom miłosnym i pozbawionej taboo historii obyczajowej. Film został zapomniany i przez długie lata nie interesowano się jego losem, ale w latach 80. odnaleziono w Czechach jego kopię i o Machatym znów zrobiło się głośno. Po latach film zachwycił widzów przede wszystkim otwartością przekazu i - ku zaskoczeniu tych, którzy szukali wyłącznie sensacji - filmową urodą.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
28.03. środa
19.30 „Ekstaza”, reż. Gustav Machatý, 1933
Erotyczna, zmysłowa „Ekstaza” to pierwszy w dziejach film, w którym mogliśmy zobaczyć kobietę przeżywającą orgazm na ekranie (w 1933 roku!). Kamera najeżdża na twarz młodziutkiej Hedy Kiesler (znanej później jako Heda Lamarr) dokładnie w momencie, gdy malują się na niej paroksyzmy rozkoszy. „Ekstaza” opowiadająca o sfrustrowanej seksualnie kobiecie (ma męża impotenta) obfitowała jeszcze w wiele innych wywołujących poruszenie scen: z Kiesler pływającą nago w jeziorze czy nago biegającą po lesie, nie mówiąc o ujęciach przedstawiających kopulujące konie.
Film miał masę kłopotów z cenzorami (pierwsza kopia, która trafiła do USA, została spalona), ale także z mężem Kiesler, austriackim milionerem daremnie starającym się o to, by nie dopuścić do rozpowszechniania „Ekstazy”.
„13 momentów które wstrząsnęły kinem”, „Przekrój” 2007
Przeciwko pokazywaniu „Ekstazy” na festiwalu w Wenecji protestował sam papież Pius XI. Film jednak pokazano, a nawet jury przyznało mu nagrodę za reżyserię.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
28.03. środa
17.30 „Gwiazdy na czapkach”, reż. Miklós Jancsó, 1967
Film powstał w koprodukcji radziecko-węgierskiej i od razu wywołał burzę. Wydawało się, że jego tematyka doskonale przystaje do obowiązującej doktryny politycznej, ale pozory szybko prysły. Miklos Janso zrealizował film o wydarzeniach 1918 roku i o walkach Armii Czerwonej z białogwardzistami. Pokazał Węgrów, którzy - wcieleni wbrew swojej woli do armii radzieckiej – nie chcą walczyć za idee, w które nie wierzą i które są im obce. Ciekawy formalnie, poetycki, ale przede wszystkim odważny politycznie film Węgra został zatrzymany przez cenzurę i przez długie lata nie można go było pokazywać w krajach bloku socjalistycznego.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
29.03. czwartek
18.00 „Bestia”, reż. Walerian Borowczyk, 1975
Walerian Borowczyk w oczach wielu krytyków uchodzi za jednego z najbardziej skandalizujących reżyserów urodzonych w Polsce. Jego filmy powstawały przede wszystkim we Francji, choć jeden z najsłynniejszych – „Dzieje grzechu” (1975) – to film w pełni polski. Początkowo Borowczyk nie chciał pracować jako reżyser filmów fabularnych – projektował plakaty filmowe i realizował krótkie animacje.
Wśród jego filmów fabularnych największa popularność zdobyły jednak filmy, które powszechnie uznawano za obrazoburcze i niemoralne. Najsłynniejszy z nich - „Bestia” - to utrzymana w konwencji onirycznej baśni opowieść o legendarnym potworze, który napada na niewinne dziewczyny. „Bestia” jest połączeniem romansu i horroru, zabarwiona niespotykaną na owe czasy dawką erotyzmu.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
19.30 „Grzesznica”, reż. Willi Forst, 1951
„Grzesznica” Willy'ego Forsta natychmiast po premierze wzbudziła w Niemczech Zachodnich ogólnonarodową debatę na temat wolności w sztuce. Tłumy (głuche zresztą na wezwania przedstawicieli Kościołów, aby film bojkotować) masowo napierały na kina, w których można było film oglądać. Dochodziło ponoć nawet do bijatyk. A wszystko za sprawą króciutkiej sceny nagości w dość niewinnym filmie o miłości prostytutki do schorowanego malarza.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
30.03. piątek
18.30 „Droga do zdrowia i piękna”, reż. Wilhelm Prager, 1925
Szczególne miejsce w historii filmów „na cenzurowanym” zajmuje kino niemieckie, a w szczególności filmy edukacyjne. Droga do zdrowia i piękna w reżyserii Wilhelma Pragera (1925) to obraz będący pochwałą… ruchu nudystycznego. W filmie zagrali gimnastycy i tancerze, a założeniem było beztroskie opiewanie aseksualnego piękna harmonijnie zbudowanego ciała. Film był prawdziwym przebojem niemieckich kin okresu międzywojennego, ale dziś trudno pozbyć się wrażenia, że pomiędzy pięknymi kadrami przemycane są treści nazistowskie.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
20.30 „Opowieści niemoralne”, reż. Waldemar Borowczyk, 1974
Niezwykle wysmakowane plastycznie, a jednocześnie krwawe i nasycone seksem cztery historie miłosne, których bohaterkami jest m.in. Lukrecja Borgia. Film był zakazany we Francji, ale trafił do kin po protestach prominentnych osób i elit intelektualnych. Obraz został uhonorowany Le Prix de l'Age d'Or - nagrodą Królewskiego Archiwum Filmowego Belgii.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
31.03. sobota
17.30 Zakazany seans filmowy - uroczyste zamknięcie. Potyczki z cenzurą komentuje felietonista Michał Ogórek
„Dreszcze”, reż. Wojciech Marczewski, 1981
Dreszcze to najciekawszy film Wojciecha Marczewskiego, obnażający mechanizmy fascynacji systemem, a jednocześnie kreślący przerażający portret epoki rządzonej poprzez terror i nieludzką ideologię. Akcja filmu toczy się w 1955 roku. Trzynastoletni Tomek, którego ojciec przebywa w więzieniu, zostaje wysłany na obóz harcerski, gdzie ma przejść reedukację. Chłopak nie potrafi odnaleźć samego siebie – z jednej strony brzydzi się systemem i otaczającą go rzeczywistością, z drugiej nie potrafi oprzeć się urokowi druhny i „urokowi” idei socjalistycznych, w które dziewczyna ślepo i bezkrytycznie wierzy.
Srebrny Niedźwiedź na XXXII Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie, nagrody Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyki Filmowej (FIPRESCI) i Międzynarodowego Stowarzyszenia Kin Artystycznych (CICAE) i wiele, wiele innych.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
19.30 „Jak żyć”, reż. Marcel Łoziński, 1977
Wakacyjny obóz szkoleniowy dla młodych małżeństw, członków ZSMP. Organizowany jest konkurs "Wzorowa rodzina". Jurorzy są anonimowi, przebieg rejestruje kamera filmowa. Codziennie ogłaszane są punkty, jakie poszczególne małżeństwa zdobywają. Schematycznie przeprowadzane egzaminy z wiedzy politycznej, przesłuchiwania dzieci, podpatrywanie, ingerencje w sprawy osobiste i dryl organizacyjny rodzą konflikty, demaskują metody kierownictwa obozu, ujawniają prawdziwe postawy i charaktery.
bilety: 8 zł/7 zł ulgowy
Podczas przeglądu będzie można kupić książkę Anny Misiak „Kinematograf kontrolowany” wydawnictwo Universitas
Karnet na wszystkie filmy przeglądu: 36 zł
![Wkraczamy w erę "Lat dwudziestych z kawałkiem" z Dawidem Podsiadło! [WIDEO]](https://gfx.dlastudenta.pl/uploads/images/f/64/latadwudzieste_1030x578.jpg)
