Eksilibris - tendencje, estetyki, technologie

Od czwartku 20 października będzie można zwiedzać międzynarodową wystawę ekslibrisów. Trzydziestu siedmiu artystów z całego świata nadesłało swoje prace, które na pewno zmienią nasze postrzeganie księgoznaków i myślenie o tej formie sztuki. Oprócz małych, papierowych dzieł będzie można także zapoznać się ze znakami na miarę naszych czasów – ekslibrisami digitalowymi.

Według najogólniejszej definicji ekslibrisem jest oznaczenie wklejane lub wbijane w formie stempla do książki w celu wskazania jej właściciela. Zgodnie z takim rozumieniem ekslibrisu jako znaku proweniencyjnego może być nim zarówno sygnatura, jak i pieczęć biblioteczna, ale również wysublimowana, spersonalizowana grafika księgoznakowa.

Szczególnie cennym aspektem ekslibrisów artystycznych jest uchwycenie związku pomiędzy przedstawieniem graficznym a osobą właściciela. Można powiedzieć, że ekslibris w odróżnieniu od innych gatunków sztuki zachodzących pomiędzy autorem => dziełem => widzem rozgrywa się tylko pomiędzy autorem => dziełem => właścicielem (adresatem). Dla pełnego zaistnienia ekslibris nie potrzebuje innych oglądających, publiczności, poza samym jego właścicielem.

Księgoznak to sztuka o charakterze konserwatywnym – co skądinąd wynika z historycznych źródeł gatunku. Ten specyficznie rozumiany tradycjonalizm pozwolił mu przetrwać w świecie postmodernistycznych transformacji i nieustających przemian czy fuzji gatunków i pojęć. Ekslibris, choć koresponduje ze sztuką współczesną, swoje środki czerpie raczej z arsenału sztuki przedstawiającej, symbolicznej i alegorycznej. Blisko mu, poza nielicznymi wyjątkami, do tradycji surrealizmu, dadaizmu, sztuki onirycznej – być może dlatego, że takimi środkami najtrafniej można stworzyć metaforyczną opowieść o właścicielu.

Prezentowane ekslibrisy z całą pewnością wiele opowiedzą o swych autorach – artystach, którzy zapragnęli oznaczać swój księgozbiór w  niekonwencjonalny sposób.

Kuratorami wystawy są dr hab. Krzysztof Marek Bąk oraz dr Karol Makles.

Koordynatorem wystawy jest Łukasz Szostkiewicz.