Pan Twardowski

Alchemia, tajemnice, magia i pragnienie, by zwykły piasek zamienić w złoto. W pracowni Twardowskiego trwa nieudana seria eksperymentów, żona narzeka na biedę, do drzwi pukają wierzyciele, a kieszenie słynnego mistrza są puste… Wyjście z sytuacji proponuje tajemniczy mężczyzna, oferując najróżniejsze bogactwa. Jak nie skusić się na pakt z kimś takim? Twardowski i jego układ z Diabłem stał się tematem mitów, podań, utworów literackich i malarskich. Wykorzystali go w swoich utworach m.in. Józef Ignacy Kraszewski, Marian Niżyński, Wojciech Gerson i Juliusz Kossak. Zainteresował także Ludomira Różyckiego, kompozytora, który stworzył balet w dziesięciu obrazach do libretta Stefanii Różyckiej, wplatając umiejętnie w swoją kompozycję motywy polskie: od początkowego hejnału krakowskiego, poprzez oberki i krakowiaki, aż do „Poloneza tragicznego”, który stał się jednym z najpopularniejszych fragmentów baletu. Różycki barwnie skomentował muzyką takie elementy jak wizyta w kopalni srebra, noc na Łysej Górze ze zlotem czarownic, królewską uroczystość na Wawelu czy wizytę w słynnej karczmie „Rzym”.

Dziś to jednej z najpopularniejszych polskich baletów: w ciągu niespełna sześciu lat od premiery dzieło Różyckiego zaprezentowano 200 razy. Jeszcze w latach 20. „Pan Twardowski” trafił na sceny Kopenhagi, Pragi, Zagrzebia, Brna i Ostrawy. Co interesujące, ostatnie lata przyniosły nowe choreografie i interpretacje, często różne od tradycyjnej szlacheckiej wizji Twardowskiego, akcentując bardziej faustowskie wątki w dziejach mistrza Twardowskiego.

Ludomir Różycki „Pan Twardowski” (balet)
Gościnnie na Dużej Scenie teatru Opera Śląska w Bytomiu
Data premiery: 9 grudnia 1995 r.; wznowienie sceniczne: 19 marca 2011 r.
Czas trwania: 2 h 20’ (2 przerwy)